ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΣ Polis Post 12
ΙΟΥΛΙΟΥ 2019 21.44
Το έργο του συγγραφέα Γρηγόρη Χαλιακόπουλου «ΤΕΛΕΣΙΛΛΑ» ανεβαίνει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή σε σκηνοθεσία Γιάννη Σταματίου, υπό την Αιγίδα του «Ιδρύματος Ελληνισμού». Η παράσταση έχει στόχο την ανάδειξη της άγνωστης στους περισσότερους, ιστορικής ποιήτριας και ηρωίδας του Αρχαίου Άργους, Τελέσιλλας.
Η παραγωγή είναι του «Ιδρύματος Επιμένουμε Ελλάδα» και πραγματοποιείται με δωρεάν είσοδο.
Το έργο είναι ένας ύμνος στη Γυναίκα, τη Δύναμη και τη Δημοκρατία.
Πρόγραμμα παραστάσεων
Σάββατο 13 Ιουλίου – Ανοιχτό Δημοτικό Θέατρο Περάματος «Μίκης Θεοδωράκης»
[Φεστιβάλ Μύησης στον Πολιτισμό σε συνέργεια με το Δήμο Περάματος]
***
Πέμπτη 25 Ιουλίου – Θέατρο Άλσος Βεΐκου
[Σε συνέργεια Ιδρύματος Ελληνισμού και Πολιτιστικού Συλλόγου «Δράση» Γαλατσίου]
***
Παρασκευή 2 Αυγούστου – Αρχαίο Θέατρο Μεσσήνης
[Σε συνέργεια Ιδρύματος Ελληνισμού και Πειραματικής Σκηνής Καλαμάτας]
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Συγγραφέας: Γρηγόρης Χαλιακόπουλος
Σκηνοθεσία-Σκηνικά: Γιάννης Σταματίου
Μουσική: Φίλιππος Περιστέρης
Χορογράφος: Αργυρώ Ταμβάκου
Ενδυματολόγος: Μαρία Γκούσκου
Φωτισμοί: Παναγιώτης Μαζαράκης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Βαρδακαστάνη
Βοηθός Χορογράφου: Μαρία Πάπου
Ήχος: Παναγιώτης Μαζαράκης
Κοστούμια: Βεστιάριο Πειραματική Σκηνή Καλαμάτας – Θέατρο Εκστάν
Μακιγιάζ: New Life Beauty Club
Προετοιμασία παράστασης: Πολυχώρος Εκστάν
Ειδική Σύμβουλος: Δήμητρα Σοφιανού
Πανοπλία Βασιλιά Κλεομένη: Γιώργος Μπασιάκος
Γραφιστικά – Αφίσα: εκδόσεις Δρόμων
Δημόσιες σχέσεις: Γιάννα Ακριβού
Υπεύθυνος Επικοινωνίας: Άρης Βασιλειάδης
Φωτογραφίες: Αιμίλιος Πέτρου
Βοηθός Παραγωγής: Αρσαλούις Σαπριτζιάν
***
Έπαιξαν οι μουσικοί:
Δημήτρης Λέκκας: Φλογέρες
Χρήστος Βιδινιώτης: Σάζι
Πασχάλης Τσέρνας: Κρουστά – Μπεντίρ
Φίλιππος Περιστέρης: Μονόχορδο, Αυλό του Πανός, Μπεντίρ, Κρουστά, Φλογέρα, Πλήκτρα
Συμμετοχή στα φωνητικά: Θέλμα Καραγιάννη
Ενορχήστρωση: Φίλιππος Περιστέρης
Ηχογράφηση – Μίξη: Studio eNCORE, P.A. Dove
Τελική επεξεργασία: Studio Pro216, Λάκης Χαλκιόπουλος
***
Παραγωγή: «Ίδρυμα Επιμένουμε Ελλάδα»
***
ΔΙΑΝΟΜΗ
Με σειρά εμφάνισης
Τελέσιλλα: Αργυρώ Ταμβάκου
Αλκμήνη: Κατερίνα Βαρδακαστάνη
Αρχόντισσα: Νταίζη Σεμπεκοπούλου
Άρχοντας: Κώστας Λάσκος
Αγγελιαφόρος: Σάββας Πογιατζής
Αγαθονίκη: Μαρία Μπακέλα
Κλεομένης: Γιάννης Σταματίου
Περίλαος: Κωστής Σαββιδάκης
Κήρυκας: Σάββας Πογιατζής
ΧΟΡΟΣ
Με σειρά εμφάνισης
Λυσάνδρα Αναστασοπούλου
Ιωάννα – Μαρία Μπάτη
Βιργινία Μιχαήλ
Βίκυ Μιχαλοπούλου
Βέρα Μακρομαρίδου
***
Λίγα λόγια από τον Πρόεδρο του Ιδρύματος Ελληνισμού
Η
Εποχή μας είναι η Σύγκρουση μεταξύ Δομημένης (εξουσιαζόμενης) Κοινωνίας
και Οντολογικής Κοινωνίας. Δηλαδή Κοινωνίας με Υπέρτερο αγαθό τον
Άνθρωπο και τον προσδιορισμό της υπόστασής του μέσα από έννοιες και
αξίες.
Το
Θέατρο είναι μια «πύλη» Μύησης στον Πολιτισμό. Η Αρχαία Τραγωδία σαν
θεατρική μορφή, που δίδαξε την Αρχαία Ελλάδα, αλλά και την σύγχρονη στα
Αρχαία Θέατρα της με την Δημοκρατική Αρχιτεκτονική του «κοίλου», είναι
ένα από τα καλυτέρα «πανεπιστήμια» της Οικουμένης , πανεπιστήμια που
μπορεί να διδάσκουν μεθόδους και εργαλεία, άχρηστα αν όχι επιζήμια χωρίς
το ήθος του Πολιτισμού που θέτει την γνώση και την αναζήτηση της
Αληθείας, στην Δικαίωση του Ανθρώπου.
Το
«Φεστιβάλ Μύησης στον Πολιτισμό» εμπνευσμένο από τον Θεατρικό Κριτικό
Περσέα Αθηναίο, έχοντας σας ως Τιμώμενους Προσκεκλημένους, σκοπό έχει
να φέρει όλους σε «κοινωνία» με τις διαχρονικές έννοιες και τις αξίες
που έχουν ως υπέρτερο αγαθό την Δικαίωση του Ανθρώπου από Ύπαρξη σε
Οντολογική Υπόσταση.
Η
παράσταση Τελέσιλλα, έχει μέσα της διαχρονικές αξίες και έννοιες
Πολιτισμού. Ανακαλύψτε τες, και απολαύστε τες μέσα στην καλοκαιρινή
αγκαλιά της Ελλάδας.
Καθηγητής Ανδρέας Αθηναίος
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΡΓΟ
Η
θεατρική παράσταση «Τελέσιλλα», έργο του συγγραφέα Γρηγόρη
Χαλιακόπουλου, ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα και προσιδιάζει σε
αρχαία τραγωδία. Είναι γραμμένο σε έμμετρη μορφή, – με τη διαφορά ότι ο
στίχος είναι ανομοιοκατάληκτος ιαμβικός δεκαπεντασύλλαβος – με χορό,
χορικά και βασίζεται στην ιστορία της ηρωίδας του αρχαίου Άργους,
Τελέσιλλας, η οποία ήταν φιλάσθενη λυρική ποιήτρια και έζησε τον 5ο – 6ο
αιώνα π.Χ.
Η
Τελέσιλλα γεννήθηκε μεταξύ του 520-515 π.Χ. και είχε αρχοντική
καταγωγή. Λόγω της ασθένειάς της ζήτησε χρησμό απ’ το Μαντείο των Δελφών
και ο χρησμός που έλαβε ήταν ο εξής:
«Τας Μούσας Θεραπεύειν», δηλαδή η ποίηση θα σε θεραπεύσει.
Έτσι
λοιπόν άρχισε να γράφει ποίηση και οι πηγές την αναφέρουν ως μια
εξαιρετική ποιήτρια να συναγωνίζεται τη Σαπφώ. Δυστυχώς διασώθηκε μόνο
ένα ποίημά της, το οποίο στην παράσταση το τραγουδά ο χορός.
Το
όνομά της έμεινε ξακουστό στους αιώνες, όχι μόνο για την ποίησή της
αλλά και για το ηρωικό θάρρος της. Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η
Τελέσιλλα έσωσε το Άργος απ’ τους Σπαρτιάτες, όταν ο Βασιλιάς της
Σπάρτης Κλεομένης εκστράτευσε εναντίον του. Οι Αργείοι υπέστησαν
πανωλεθρία κατά τη μάχη, με 6.000 νεκρούς. Η μάχη δόθηκε εκτός των
τειχών της πόλης. Τότε το Άργος είχε συμμαχήσει με την Αθήνα και η
υπόλοιπη Πελοπόννησος με την Σπάρτη.
Όταν
ο Κλεομένης βάδισε να κατακτήσει και το Άργος μετά την επιτυχία του, η
Τελέσιλλα κατόρθωσε να ξεσηκώσει με ύμνους και εξαιρετικό λόγο και στη
συνέχεια να συγκεντρώσει και να εξοπλίσει τις γυναίκες της πόλης με ότι
πρόχειρο οπλισμό μπορούσε να βρει, δημιουργώντας μια αμυντική γραμμή
απέναντι στον εχθρό. Μαζί τους στάθηκαν και οι λιγοστοί γέροντες και
δούλοι του Άργους. Οι Λακεδαιμόνιοι μετά από μεγάλο προβληματισμό
αποφάσισαν να μην επιτεθούν στο κάστρο του Άργους διότι αν νικούσαν η
νίκη τους θα ήταν άδοξη αφού θα είχαν νικήσει γυναίκες. Στην αντίθετη
περίπτωση που μπορεί να ηττούντο, θα τους ακολουθούσε το «όνειδος» ανά
τους αιώνες, ότι ηττήθηκαν από γυναίκες. Έτσι επέστρεψαν στη Σπάρτη, ενώ
το Άργος το οποίο είχε συμμαχήσει με τους Αθηναίους, ως η μοναδική
πελοποννησιακή πόλη ενάντια στη σπαρτιατική ηγεμονία σώθηκε.
Τα
μηνύματα είναι ιδιαίτερα δυνατά: Ο σεβασμός στη γυναικεία αυτοθυσία, η
δύναμη της ποίησης στον ξεσηκωμό των Αργείων και η τιμωρία των θνητών
όταν διαπράττουν Ύβρη προκαλώντας τους Θεούς, όπως έπραξε ο Βασιλιάς της
Σπάρτης Κλεομένης, ο οποίος κατάσφαξε με δόλιο τρόπο τους Αργείους στο
Ιερό Άλσος του Άργους , όπου είχαν κρυφτεί για να σωθούν, αφού πρώτα
τους υποσχέθηκε ότι δεν θα τους πειράξει.
Αξίζει
να σημειωθεί ότι μετά την δράση της Τελέσιλλας, το Άργος από ολιγαρχικό
κατέστη δημοκρατικό. Αιτία ήταν η απελευθέρωση των δούλων, οι οποίοι
πήραν ως σύζυγοι τη θέση των Αργείων που χάθηκαν στην μάχη.
Σύμφωνα
με τον γεωγράφο Παυσανία, η πόλη τής έστησε μνημείο, το οποίο
απεικόνιζε την Τελέσιλλα καθώς ετοιμάζεται να φορέσει την περικεφαλαία
της. Πάνω στον τάφο της, ο σύζυγός της χάραξε προς τιμήν της ένα τρυφερό
επίγραμμα, για να εκφράσει την αγάπη του και το θαυμασμό του για
εκείνη.
Λίγα λόγια από τον συγγραφέα
Ένα
βιβλίο με ήρωες και ηρωίδες της αρχαίας Ελλάδας, φυλασσόταν στον
εσώτερο κόσμο μου, από την εφηβική μου ηλικία. Ήταν της αγαπημένης μου
θείας Ελένης Σταματοπούλου – Σμυρνή, λυκειάρχου στα Φιλιατρά και
μετέπειτα στην Καισαριανή. Θαρρείς και είχε βρει απάγκιο εκεί, με
τριβέλιζε κάθε τόσο να ασχοληθώ πιότερο μαζί του. Απ’ όλα τα πρόσωπα που
περιγράφονταν στις σελίδες του, η ποιήτρια και ηρωίδα του αρχαίου
Άργους Τελέσιλλα, ξεσήκωνε περισσότερο τη φαντασία μου.
Με
στενοχωρούσε το γεγονός ότι ήταν ξεχασμένη και πως ελάχιστοι γνώριζαν
σχετικά για την ύπαρξή της. Ακόμα και στο Άργος όταν πραγματοποίησα μια
έρευνα, λιγοστοί Αργείοι ήξεραν την ιστορία της. Μια νύχτα λοιπόν που
την είδα στ’ όνειρό μου, κουρασμένη, εξαντλημένη, βαθειά λυπημένη,
προσπάθησα να την προσεγγίσω. Μάταια όμως. Με απέφυγε και αστραπιαία
εξαφανίστηκε από το ονειρικό μου πεδίο.
Το πρωί, άρπαξα μια σελίδα λευκή και τη γέμισα με λέξεις αφιερωμένες στη γυναίκα που αναστάτωσε τον ύπνο μου.
Μόλις τελείωσα κοίταξα τριγύρω μου. Την αναζητούσα, ήμουν σίγουρος πως ήταν άυλη, δίπλα μου. Και είχα δίκιο.
«Αυτό που έγραψες, δεν αρκεί» μου απηύθυνε το λόγο.
«Μα γνωρίζουμε τόσα λίγα για σένα» της είπα.
«Τότε φαντάσου με» ήταν η προτροπή της.
Αισθάνθηκα
το χέρι της να ωθεί το δικό μου να βουτήξει την πέννα μου στο
μελανοδοχείο της έμπνευσης. Σε λίγες ώρες ο ιαμβικός ανομοιοκατάληκτος
δεκαπεντασύλλαβος απλώθηκε σε σύνολο τριανταπέντε σελίδων. Είχα πλέον
γράψει εκείνο που μου ζήτησε.
Γύρισα
μήπως τη δω επιτέλους ολοζώντανη. Πουθενά όμως. Ούτε καν ίχνος απ’ τον
αρχαίο ίσκιο της. Συνειδητοποίησα πως με τον τρόπο της, μού έκλεινε την
επόμενη συνάντησή μας στις κερκίδες κάποιου θεάτρου.
Από κει θα την απολαύσω έμψυχη και ένσαρκη, σκέφθηκα.
Αυτή λοιπόν είναι η ιστορία μου, σχετικά με την Τελέσιλλα. Τη λησμονημένη ποιήτρια και ηρωίδα του Αρχαίου Άργους.
Γρηγόρης Χαλιακόπουλος
***
Λίγα λόγια από τον σκηνοθέτη
Το
έργο «Τελέσιλλα» του συγγραφέα Γρηγόρη Χαλιακόπουλου αποτέλεσε για μένα
μια πρόκληση. Η αρχαία ηρωίδα και ποιήτρια του Άργους, την οποία
ελάχιστοι γνώριζαν, μου δημιούργησε ερεθίσματα και συναισθήματα
ιδιαίτερα δυνατά. Επιχείρησα να εισδύσω σκηνοθετικά και υποκριτικά στην
ιστορική εποχή και τα σπουδαία γεγονότα που έζησε, τα οποία καταγράφηκαν
από τους μετέπειτα ιστορικούς, παρότι μεταξύ τους υπάρχουν πολλές
διαφορετικές περιγραφές. Ο έμμετρος ανομοιοκατάληκτος ιαμβικός
δεκαπεντασύλλαβος προσέδωσε στις επιλογές μου ιδιαίτερη δυναμική, καθότι
είναι σπάνιες οι φορές που η πένα ενός σύγχρονου συγγραφέα, καταγράφει
ένα τέτοιο εγχείρημα. Με βασικά στοιχεία, όπως ο λόγος, ο χορός, τα
χορικά και κυρίως το μέτρο, το έργο προσιδιάζει με αρχαία τραγωδία,
γεγονός που με ώθησε να δημιουργήσω σκηνές που να παραπέμπουν στο
μακρινό παρελθόν του ιστορικού Άργους. Με αφαιρετικό τρόπο, απέφυγα κάθε
ίχνος υπερβολής έτσι ώστε να αποδοθεί στο θεατρικό κοινό η παράσταση με
εύληπτο τρόπο και να γίνουν κατανοητά τα υψηλά νοήματα της ηρωίδας που
αποτυπώνει στο έργο του ο συγγραφέας.
Γιάννης Σταματίου
***
Λίγα λόγια από τον συνθέτη
Όταν
καλούμαι να συνθέσω μουσική για μια θεατρική παράσταση, το πρώτο μου
μέλημα, είναι να αφουγκραστώ τις τρεις κατά τη γνώμη μου εκδοχές του
θεατρικού αφηγήματος. Η πρώτη είναι η μουσική που αποπνέει το κείμενο, η
δεύτερη είναι η μουσική της εποχής αναφοράς και η τρίτη η μουσική της
ίδιας της παράστασης. Η πρώτη αφορά στην κειμενική προσέγγιση ως πεδίου
αναφοράς, η δεύτερη καθορίζεται από το μουσικολογικό υπόβαθρο του χώρου
και του χρόνου και η τρίτη είναι θέμα απόφασης του σκηνοθέτη και των
συντελεστών. Στην Τελέσιλλα ευτύχησα να διαβάσω ένα ακόμη εξαιρετικό
θεατρικό κείμενο του επί μακρόν συνεργάτη Γρηγόρη Χαλιακόπουλου το οποίο
συναντά την εποχή δράσης και μια εμπνευσμένη και συνεπή ως προς τα
παραπάνω σκηνοθεσία. Ως εκ τούτου η μουσική ακολουθεί την παραδομένη
διαστηματική και η ενορχήστρωση ακολουθεί επίσης ένα μεγάλο μέρος του corpus των οργάνων που γνωρίσαμε από την ιστορία.
Φίλλιπος Περιστέρης
